bezienswaardigheden Wellen

 

Ben je geïnteresseerd in geschiedenis? Houd je van authentieke gebouwen? Dan ben je in Wellen aan het juiste adres. In onze gemeente vind je verschillende beschermde monumenten en bezienswaardigheden.

 

Belangrijkste bezienswaardigheden

Onderaan de pagina staan de bezienswaardigheden aangeduid op een kaart van Google maps.

 

overdekte begraafplaats in de voormalige Sint-Rochuskerk van Ulbeek

De voormalige Sint-Rochuskerk kreeg een herbestemming en werd gerenoveerd tot een overdekte begraafplaats. Lees meer.

overdekte begraafplaats - Ulbeek

 
neogotische kapel

Op verzoek van pastoor Pluymaekers werden in 1851 enkele zuster-Ursulinen van het klooster van Tildonk naar Wellen gestuurd om er het basisonderwijs uit het slop te halen. Het resultaat mocht er zijn: in 1930 telde de school 400 leerlingen en was het internaat bekend tot buiten de landgrenzen.

Sinds de jaren ’60 verloor de school aan belang. Uiteindelijk werd ze gesloten. Het gebouwenbestand werd door de gemeente aangekocht en in 1987, met uitzondering van de kapel, gesloopt. Er werd een groene, open ruimte gecreëerd, met een passende fontein.

De neogotische kloosterkapel (gebouwd in 1899) bleef bewaard en kreeg een multifunctionele, culturele bestemming. Het is een sfeervolle plaats waar vergaderingen,  bijeenkomsten en tentoonstellingen plaatsvinden. Specialisten typeren het gebouw als ‘een totaalkunstwerk van architectuur en toegepaste kunsten’. Waardevol zijn vooral de decoratieve schilderingen op de plafonds en de muren. De kleurrijke ramen illustreren de glas-in-loodtechniek.

Tegenwoordig kan men deze kapel ook kiezen voor het voltrekken van het burgerlijk huwelijk.

neogotische kapel - Dorpsplein 12

 
Vakwerkhoeves

Wellen telt enkele goed bewaarde vakwerkhoeves.

 
Canadawinning

Deze vierkantshoeve bevindt zich in het Oeterslovenveld op het hoogste punt van Wellen. Wellen telt nog enkele andere mooie vierkantshoeves, zoals de Boswinning en de Borgwinning.

Canadawinning - Oeterslovenstraat

 
de Motten

Een mot is een kunstmatige heuvel, in de 15e eeuw opgeworpen om zich te verschansen voor de vijand. Bovenop een mot stond vaak een houten palissade (een aaneengesloten rij van in de grond geslagen palen of staken, die dienst doet als omheining). Bovendien was een mot omgeven door water.

Wellen heeft drie motten. In ‘Pietershoven’, een stuk land gelegen in de driehoek Zonneveld-Appeystraat-Herstalstraat, doet enkel een vijver nog terugdenken aan wat vroeger is geweest. Van de tweede mot resteert enkel nog een drassig stuk beemd, gelegen aan de Papekele. Dit situeert zich aan het begin van de Langenakker en de Houtstraat, vlakbij de Winterbeek. De mot in de Houtstraat is de best bewaarde. Deze maakt deel uit van de hoeve van Mathieu Marckelbach.

Mot in de Houtstraat

 
het Tomveld

Het Tomveld in Berlingen ontleent zijn naam aan een Gallo-Romeinse begraafplaats en een tumulus (grafheuvel) uit de 1e en 2e eeuw na Christus. Teruggevonden handgemaakte aardewerken doen echter vermoeden dat er op deze plek ook voor het begin van onze tijdrekening mensen begraven werden.

Tijdens archeologisch onderzoek ontdekte men in totaal een 40-tal graven. In het tumulusgraf botsten de onderzoekers op een houten grafkamer met houten kisten, een glazen urne met crematieresten van de overledenen, talrijke grafgiften, een veertigtal gave stukken, kommetjes en schoteltjes. Door deze archeologische vondsten kwam men veel te weten over de cultuur van de Romeinen.

 
kasteel Trockaert

Trockaert is één van de oudste kasteeldomeinen in Zuid-Limburg, en bovendien het enige in Groot-Wellen. Het kasteel is een heel ruime, gesloten Haspengouwse vierkantshoeve in baksteen met een monumentale classicistische inrijpoort in kalksteen.

Toeristisch is dit historische kasteel nog (te) weinig bekend: het ligt vrij geïsoleerd, aan het einde van een 550 meter lange, private dreef. Niet alleen het ‘verborgen’ kasteel zelf is interessant, ook de site rondomis de moeite: een Franse tuin, een ringgracht, een bosrijk kasteelpark en een historische symbiose met een kwadraathoeve aan de overkant.

De gevel is classicistisch, maar doch beduidend complexer en minder symmetrisch dan de zijgevel. De hoektoren is een restant van het 16e-eeuws renaissancistisch waterkasteel.

Volgens etymologen is de naam Trockaert een verbastering van een vochtige struweel-vegetatie die men plaatselijk ‘het rouckhout’ noemde. Samen met ‘Obeca’ (waarschijnlijk de vroegere naam van Ulbeek) werd Trockaert vermeld in de schenkingsakte uit 1067. Wellicht bestond er tussen beide tot aan het einde van het Ancien Régime een nauwe band. In de 17de en 18de eeuw verbleven er verscheidende families.

Kasteel Trockaert en Dreef Trockaert via Kleinaertstraat te Ulbeek

 
molen in Wellen

Het huidig molenhuis dateert van 1775. Het is samen met het 20e-eeuwse woonhuis onder één zadeldak verenigd. Alhoewel de molen sinds 1973 buiten werking is, is ze nog steeds maalvaardig: ze maakt deel uit van het Vlaams industrieel erfgoed.

De molen is een graanwatermolen van het onderslagtype met een molenrad van 5 meter doorsnede. Bij één omwenteling van het molenwiel draait de molensteen 12 keer rond.

Molen in Wellen - Molenstraat

 
Dorpsplein Ulbeek

Wist je dat het Haspengouws dorp in het Openluchtmuseum van Bokrijk gebaseerd is op het uitzicht van de dorpsdries van Ulbeek anno 1844?

De keuze viel op Ulbeek omwille van de typische Haspengouwse en agrarische identiteit. Die komt tot uiting op het vierzijdig dorpsplein met een kerk en een pastorie, twee landbouwbedrijven en twee hoeve-brouwerijcomplexen.

Ulbeek

 
oude brouwerij Hayen

Arthur Hayen begon in 1891 aan de bouw van een, voor die tijd, enorm moderne brouwerij. In de jaren twintig werkten in deze brouwerij, genaamd ‘St-Rochus’, een veertigtal mensen. De productie stopte in 1936. Momenteel zijn de woongedeeltes van de brouwerij in privé-handen. De mouttoren met aanpalende gebouwen werden aangekocht door de gemeente Wellen.

oude brouwerij Hayen - Dorpsplein Ulbeek

 
stroopstokerij Vrolingen

De stroopstokerij van Vrolingen (opgericht in 1843) is één van de laatste ambachtelijke stroopstokerijen in Vlaanderen. De stroopstokerij bleef 5 generaties lang binnen de familie Bleus. Sinds 2020 wordt de traditie verdergezet door Dimitri Panjaar en An Snellinx.

De stokerij bevindt zich in een geklasseerd gebouw en maakt nog altijd gebruik van de authentieke apparatuur. Het productieproces duurt 24 uur en gebeurt nog grotendeels manueel. Het smakelijke resultaat is een authentieke appel- en perenstroop zonder kleurstoffen of additieven.

Steenweg Vrolingen 45
 
Rondleidingen zijn enkel mogelijk op afspraak. (gratis)
T.    0468 15 44 80
M.   info@stroopvanvrolingen.be

 

 

 

Meer informatie vind je op:

Hieronder vind je een infotekst over Wellen voor Franstaligen.